Kan je uw huidige functie beschrijven en wat die inhoudt ?
Ik ben de CEO van Immobel België. Mijn taak bestaat erin de dagelijkse leiding te hebben over de vastgoedontwikkelingsportefeuille van Immobel in België (gewaardeerd op ongeveer 3 miljard euro bij exitwaarde). Ik sta aan het hoofd van een geïntegreerd team van ongeveer 100 mensen die het volledig process beheren (aankoop, ontwikkeling, bouw, verkoop, enz.).
Wat is je basisopleiding ?
Ik heb rechten gestudeerd. Maar ik heb ook veel andere cursussen gevolgd : management, vastgoed, enz. Elke cursus was nuttig.
Rechten heeft me in staat gesteld me open te stellen voor de wereld,
dankzij cursussen filosofie, psychologie en sociologie. Het hielp me in te zien dat ik niet bepaald deel wou uitmaken van de advocaten-wereld. Daarna heb ik een master in general management gevolgd aan Vlerick.
Wat heeft deze opleiding je gebracht ?
Het heeft me geleerd hoe ik goede beslissingen moet nemen, meteen vanaf het begin van mijn carrière. Ik wist waar ik nuttige informatie moest zoeken.
Ik zoek naar managers die de richting geven en helpen om te bepalen hoe een beslissing het best kan genomen worden.
Dit is nuttig op alle niveaus: zakelijk, operationeel en persoonlijk. Het was Vlerick dat me echt een inzicht gaf in de wereld van management.
Is dat het moment waar je ervoor koos om in het vastgoed te gaan ?
Het was meer aan het einde van mijn cursus dat het idee bij me opkwam. Ik besefte dat het beroep van vastgoedmakelaar aan alles raakt. Ik doe alles graag, maar liefst met een focus op de strategische aspecten. En vastgoed biedt dat allemaal. Er was een echte bezinning: ik vroeg me af welke functie in onroerend goed het meest generalistisch zou zijn. Wel, ik moet toegeven dat er een keerzijde was: tijdens mijn eerste zes jaar voelde ik mij vaak de minst intelligente man aan tafel. Ik was omringd door zeer gespecialiseerde advocaten, bouwspecialisten die al twintig jaar ongelooflijke dingen doen, en ik moest hen begeleiden als algemene ontwikkelaar…
Als ik terugkijk, denk ik dat het normaal was, ik moest mezelf de tijd geven om de handel tot in detail te leren kennen. Na een jaar of tien kreeg ik die vertrouwensboost waardoor ik een stap verder kon gaan. Het beroep is tegenwoordig meer gespecialiseerd, maar wat de ontwikkeling betreft, moet je jezelf echt de tijd geven. Want hoe hoger je in de hiërarchie komt, hoe meer beslissingen je moet nemen over belangrijke en uitzonderlijke projecten. Aangezien ik ook aan Solvay en de KU Leuven heb gestudeerd, heb ik al deze kennis kunnen combineren om mijn carrière in de vastgoedsector voort te zetten, omdat dit beroep de financiële en juridische aspecten combineert met de technische en stedenbouwkundige aspecten.
Dus je bent een generalist ?
Als ontwikkelaar, ja.
Mijn opleiding stelt me in staat een globale kijk te hebben op alle aspecten van het beroep.
Een projectontwikkelaar moet zich omringen met vele specialisten, maar zijn rol bestaat er ook in te coördineren en, vooral, de beste beslissingen te nemen. De ontwikkelaar moet weten wat er in een brede context speelt, en uiteindelijk zal zijn beslissing niet op slechts één aspect gebaseerd zijn.
In uw carrière heb je anderhalf jaar in de banksector doorgebracht. Was dat met opzet ?
Ja, het was investment banking in vastgoed. Ik wou mijn blik verruimen naar wat er gebeurde in de wereld van grootschalige vastgoedfinanciering. In die periode heb ik kunnen deelnemen aan de structurering van grote vastgoedtransacties en portefeuille aankopen in Parijs, Londen, Nederland en Duitsland. Dit alles stelde me in staat om te zien hoe grote institutionele vastgoedspelers waarde creëren. Deze periode in de banksector was zeer interessant voor de toekomst.
Het was een vrij korte periode, waarom ?
Ik kreeg de kans om me te verplaatsen en deel uit te maken van teams in Parijs en Londen, maar ik vroeg me af of dit wel het beste was, aangezien ik altijd dicht bij het bedrijf en in de frontlinie wou staan. Terwijl ik erover nadacht, deed zich een opportuniteit voor en keerde ik terug naar de vastgoedsector.
Wat waren de sleutelmomenten in jouw carrière ?
Het gaat meer over belangrijke mensen. Er zijn er vier geweest die een grote invloed op mijn carrière hebben gehad, door hun ervaringen hebben zij mij een opleiding gegeven over vastgoed en het leven. De eerste is Gaëtan Hannecart, de voormalige CEO van Matexi, die een belangrijke rol heeft gespeeld in mijn ontwikkeling aan het begin van mijn carrière en die de eerste persoon was die mij het vertrouwen gaf als manager, ook al was ik nog erg jong. Daarna heb ik bij AG samengewerkt met Alain De Coster, die chief development officer was en die veel van zijn ervaring aan mij heeft doorgegeven. Dan was er Serge Fautré, wiens profiel meer lijkt op dat van een investeerder. En vandaag ga ik mijn vijfde jaar in bij Marnix Galle. Hij is waarschijnlijk de persoon die het meest heeft bereikt in de laatste twintig jaar in de Belgische vastgoedsector en heeft een grote invloed als mentor in mijn persoonlijke ontwikkeling. Deze vier mensen hebben me echt gevormd, evenals mijn opleiding.
Wat zijn uw belangrijkste waarden in uw beroepsleven ?
Ten eerste, transparant zijn. Het gaat erom duidelijk te zijn over waarom een beslissing is genomen en hoe we daartoe zijn gekomen.
Dan is er passie. Ik ben gepassioneerd door vastgoed en ik besteed er veel tijd aan.
Als ik kunstenaars hoor praten over hun werk, denk ik dat ik net als zij ben, maar dan in onroerend goed.
Tenslotte is er de authenticiteit. Mensen kijken vaak alleen naar het eindspel en zeggen “Het is Immobel, het is normaal dat zij succesvol zijn, zij zijn de grootste”. Jij en ik werken al vijf jaar samen, je hebt deelgenomen aan de discussies, je hebt de twijfels gevoeld. Op die momenten vroeg ik je oprecht : “Als jij mij was, wat zou je doen?”. En ik heb je op veel punten gevolgd.
En privé ? Wat is je kernwaarde ?
Opnieuw, echtheid. Ik ben privé, zoals ik nu met jou ben en zoals ik ben met mijn medewerkers. Ik draag geen masker afhankelijk van wie er voor me staat.
En dan is er ook nog de familie. Soms vragen mensen me hoe ik mijn passie voor mijn werk en mijn gezinsleven met elkaar kan verzoenen, maar het is het hele pakket dat van mij een “gepassioneerd” man maakt. Beide geven me energie, beide verfrissen me. Mijn werk, dat bestaat uit het ontwikkelen van mensen en het opbouwen van teams, vergt – en geeft – mij veel energie.
Scheidt je je privé- en beroepsleven ?
De mensen met wie ik werk kennen me goed, en vice versa. En dat is belangrijk, want hoe hoger je in de hiërarchie komt, hoe meer je moet laten zien wat voor leader en persoon je bent.
Je kunt mensen niet vragen zich voor je open te stellen als je voor hen gesloten bent.
Natuurlijk, om me te kunnen openstellen, heb ik een klimaat van vertrouwen nodig, oprechtheid, een cocon-achtige sfeer. Dat gezegd hebbende, ik detailleer mijn privé-leven wel niet ;-).
Wat voor soort manager ben je ?
Manager worden is iets dat je leert. Mijn leiderschapskwaliteiten komen voort uit de ervaringen die ik heb gezien en beleefd in de vastgoedsector, alsook uit mijn lectuur. Dit is iets waar je gedurende je hele carrière voortdurend aan moet werken. Wat mijn eigenschappen betreft, zou ik zeggen dat ik vertrouwen heb in de mensen die voor mij werken, omdat ik heb geprobeerd mensen te selecteren die echt goed zijn in wat zij doen. Ik wil er zeker van zijn dat zij hun verantwoordelijkheid nemen, maar ik zal hen hun plaats laten innemen.
In die zin positioneer ik mezelf meer als coach dan als expert.
Dat is de overgang waar ik vandaag aan werk, want als je een expert bent, kun je geen inspirerend leider zijn. Ik moet de expertise loslaten om deze plaats aan anderen in mijn teams over te laten.
Heb je mislukkingen ondervonden in jouw carrière ?
Ja, dat ondervind ik elke dag. Maar een mislukking is nooit een eindspel.
Soms leiden mislukkingen vandaag tot de deals van morgen.
En als er geen overeenkomst uit voortvloeit, geeft dat de gelegenheid om te rijpen en verder te werken aan overeenkomsten die later zullen worden gesloten.
Aan de andere kant heb ik nog nooit een grote klap in mijn gezicht gehad omdat ik altijd zeer korte en regelmatige feedback loops probeer te hebben met de mensen voor wie ik werk, wat helpt om rampen te voorkomen.
Dus het voorkomen van mislukkingen is bijna als het organiseren van je werk ?
Ja, dat kan je wel zeggen! In mijn loopbaan heb ik er altijd voor gezorgd dat ik mijn N+1 regelmatig ontmoet. Vooral in het begin is het van essentieel belang te begrijpen wat zij willen en wat hun verwachtingen van u zijn. De afstand tussen wat zij willen dat ik doe en wat ik moet doen, moet zo klein mogelijk zijn.
Ik begrijp dat je job vooral een passie is, maar wat drijft je het meest ?
Wat mij het meest drijft, is dat je hier, op kantoor, een idee kunt hebben en dat dat idee vijf jaar later is uitgegroeid tot een acquisitie met een gebouwd gebouw dat wordt verkocht aan een investeerder. Je kunt echt iets creëren vanuit het niets. Ik voel echt de invloed die je kunt hebben – op het niveau van het gebouw – op het ontstaan van een stad ! Het gaat natuurlijk nooit vanzelf, maar
een ontwikkelaar kan, een belangrijke rol spelen bij het bouwen aan een betere wereld.
Drijft dat je nog meer dan een grote deal te sluiten ?
Ja, want een groot deel is gewoon een momentum. Het is belangrijk om deel uit te maken van een wereldwijde reis. Als dat niet het geval is, verdwaal je in ego en details, en bij Immobel zijn we geen deal-sluiters. Wat ons drijft is echt iets te creëren, een impact te hebben op stadsplanning, op een buurt. Mensen die bij Immobel werken moeten een doel hebben dat hoger ligt dan geld alleen.
Wat bevalt je het minst in de vastgoedsector ?
Als ontwikkelaars hebben we een imagoprobleem. Immobel is een belangrijke speler in de ontwikkeling van een betere wereld: we creëren groene, koolstofneutrale gebouwen, enz., maar
we hebben nog steeds veel moeite om ons verhaal te vertellen.
En we worden vaak gezien als one-shot makers.
Dit is een vraag waar we bij Immobel de laatste jaren veel over nagedacht hebben, we zijn ons volledig aan het omvormen, we zijn een community management systeem aan het opzetten om het maatschappelijke gedeelte te integreren in onze visie. Dit alles moet ons helpen om ons op een andere manier te positioneren. Wij lijden echter nog steeds onder het imago van de oude ontwikkelaar die zoveel mogelijk geld wil verdienen. Bij Immobel zitten we niet meer in die positie, maar we kunnen dat verhaal nog steeds niet goed vertellen. Dit is een uitdaging voor de komende jaren, anders zal het op de lange termijn problemen opleveren. Niet alleen bij Immobel, maar voor de hele vastgoedsector.
Zie je een groot verschil tussen de mensen van jouw generatie en de nieuwe ?
Goede vraag ! Het grootste verschil is dat toen ik hun leeftijd had, het evenwicht tussen werk- en privéleven lager op de prioriteitenlijst stond. Maar de nieuwe generatie streeft naar dezelfde professionele ontwikkeling, en dan moet je keuzes maken. Als ik ben waar ik nu ben, dan is dat omdat ik een tijd lang een minder dan ideale balans tussen werk en privéleven had. Jongeren moeten dus weten dat als zij dit evenwicht tussen werk en privéleven willen, hun carrière iets langer op zich zal laten wachten.
Aan de andere kant is het ook aan ons, als organisatie, om ons aan te passen. Als er maar één type persoon in Immobel zou zijn, zouden onze oplossingen minder rijk zijn…
Is diversiteit in uw teams belangrijk ?
Ja, het is een wereld van generalisten die met veel andere werelden in aanraking komen.
We hebben verschillende soorten mensen nodig om ons te helpen begrijpen hoe we de beste oplossingen kunnen vinden.
Voor Immobel bestaat de uitdaging erin te groeien in een verscheidenheid van soorten mensen die bij ons komen werken. Wij zijn bijvoorbeeld op zoek naar een community manager die alle publieke aspecten van onze projecten in goede banen kan leiden. Zo kunnen we sneller vooruitgang boeken en echt onze plaats in de maatschappij innemen. Vandaag is er een debat over de legitimiteit van de ontwikkelaar als speler in de samenleving, en het is aan ons om de zaken op een positieve manier vooruit te helpen. Als hoofd van Immobel wil ik daar een rol in spelen.
Ik weet dat je veel werkt, heb je ook tijd om je batterijen op te laden buiten het werk ?
Ik laad mijn batterijen op met mijn gezin, mijn kinderen. Ik heb drie broers en een zus, allemaal met kinderen, we zijn een erg hechte familie. Het geeft me veel energie. En dan, zoals ik al zei, is mijn werk ook een plaats waar ik mijn batterijen oplaad.
Hoe ziet je het beroep van ontwikkelaar evolueren sinds je begon ?
Ik stel vast dat de beroepen in vastgoed steeds meer vervagen. Er zijn twee hoofdberoepen in vastgoed, afgezien van consultancy: de investeerder en de ontwikkelaar. Vandaag droomt elke ontwikkelaar ervan een investeerder te worden omdat hij toegang heeft tot kapitaal, tot de markt, en een recurrent bedrijfsmodel met honoraria heeft. En elke investeerder droomt ervan een ontwikkelaar te worden, want de ontwikkelaar heeft toegang tot de pipes, het Walhalla voor elke investeerder. Maar het denkkader is aan het veranderen, en Immobel evolueert van een pure ontwikkelaar naar een ontwikkelaar-investeerder.
De grote vraag is wat de juiste mix zal zijn tussen het percentage ontwikkeling en het percentage investeringen in de succesvolle bedrijven van morgen.
Dat is een grote vraag! Is dat wat je aan het doen bent ?
Ja, daarom hebben we ons ontwikkelingsfonds opgezet en een team in Londen dat gespecialiseerd is in de investeringswereld. Het doel is het juiste evenwicht te vinden tussen de ontwikkelings- en de investeringsactiviteiten.
Dank je, Adel.
Interview door Archibald
Met dank aan Adel Yahia & Immobel Belgium