Benjamin Flahaux

Kunt u uw huidige functie beschrijven en wat die inhoudt ?

Ik ben één van de drie partners van het ABR architectenbureau.

Mijn rol bestaat erin het bureau en het team verder te doen evolueren volgens onze wensen en onze visie op architectuur. Tegelijkertijd ben ik nog steeds nauw betrokken bij de projecten als projectmanager. Ik vind het belangrijk om zelf nog aan projecten te werken om mijn eigen expertise bij te schaven en de werking van het bureau te verbeteren.

Je werd partner op zeer jonge leeftijd, net 30 jaar oud. Had je twijfels toen je erbij kwam ?

Ik had twijfels, ja. Ik vroeg me af of ik het kon en het idee verantwoordelijk te zijn voor de rest van het team maakte me bang. Dit is een besef die ons ook vandaag nog sterk stuurt. Je voelt je verantwoordelijk voor anderen.

De moeilijkheid om aan de andere zijde te staan als partner en door collega’s niet op dezelfde manier te worden gezien, riep bij mij ook vragen op. Al het werk bestond erin te zeggen: “Ik heb andere verantwoordelijkheden, maar dat belet ons niet om op dezelfde manier met elkaar om te gaan”.

Op de voorgrond staan, verantwoordelijk zijn voor het imago en de projecten die de wereld worden ingestuurd, er de verantwoordelijkheid voor dragen, ze aan de klanten voorstellen… Dit zorgt wel voor een bepaalde druk.

Was het je doel om partner te worden ?

Ik wist dat ik mijn vrijheid wilde hebben en als een team wilde samenwerken. Ik heb altijd al de leiding willen nemen, mijn visie willen bestendigen en een echte impact hebben. Het hoefde niet via een partnership binnen een bureau, maar ABR bood me die kans.

Wat was je eerste doel om partner te worden ?

Toen ik partner werd, was er veel verloop. Één van onze eerste doelstellingen was dan ook het samenstellen van een stabiel, hecht en competent team. We hebben gewerkt aan het behoud van onze collega’s.

Hoe zorg je ervoor dat medewerkers niet vertrekken, maar blijven ?

Ik denk dat het zit in de aandacht die je geeft aan je team. Maak hen duidelijk dat zij belangrijk zijn en dat hun deelname van fundamenteel belang is.

Ik wil geen team hebben dat puur uitvoerend is.

Medeverantwoordelijkheid en co-creatie zijn twee van de belangrijkste waarden van ABR. Deze waarden worden weerspiegeld in de architectuur van elk van onze projecten. Wij reageren niet systematisch en dogmatisch op een project. Elk project komt overeen met een opdrachtgever, een medewerker die eraan heeft meegewerkt, de gemeente en de omgeving waarin het zich bevindt. Wij proberen een voorstel te doen dat de klant zal aanstaan en dat aan zijn verwachtingen voldoet. Het risico is dat je jezelf vergeet. Dat is waar het belang ligt: werken aan je visie en je duidelijk positioneren.

Zijn er mensen die je hebben geholpen je te ontwikkelen en te komen waar je nu bent ?

Er zijn natuurlijk de partners die Mathieu Renaux en mij zeven jaar geleden in het bedrijf brachten. Één van de oprichters, Christian Berger, wilde onze samenwerking bestendigen en de organisatie in haar huidige vorm wakker maken. Hij was degene die de stempel heeft gedrukt op het kantoor : hij bracht deze familiale dimensie, samenwerking en goede sfeer in het kantoor. Hij is een goede architect die zeer goed met mensen kon omgaan. Hij was een eenvoudig persoon die mensen vertrouwde en hen veel verantwoordelijkheid gaf. Onze samenwerking heeft een duidelijke stempel gedrukt op mijn carrière.

Er is ook Quentin Defalque, mijn andere partner. Hij luistert, is attent en heeft veel respect voor de behoeften van de mensen. Hij is begripvol. Hij is een goed mens en zeer verrijkend in menselijk opzicht.

Ten derde, denk ik aan mijn vader. Hij was directeur van een groot bedrijf in Brussel. Zijn manier om zijn teams te leiden, te overleggen en  een langetermijnvisie te hebben… Hij is een voorbeeld. Ik vond het altijd heel fijn om hem met zijn medewerkers te horen bellen. Hij belde de een na de andere om te zien of alles goed verliep. Ik vond het elke keer spannend om hem bezig te horen. Vandaag, bij ABR, zie ik ons team strategieën uitwerken en samenwerken aan een gemeenschappelijk doel. Deze symbiose… dat is alles waar ik om vraag!

Hoe bent u aan de slag gegaan met uw rol als partner ?

Ik heb het on the job geleerd, door veel fouten te maken en door de situatie gewoon telkens te verbeteren :).

Heb je risico’s genomen of opofferingen genomen om te komen waar je nu bent ?

Het overnemen van aandelen is een risico, maar een beheerst risico. Ik vroeg me toen wel of het de juiste beslissing was, maar ik geloofde in het project en ben er voor gegaan.

In mijn beroep daarentegen neem ik veel meer risico’s om projecten binnen te halen. Wanneer ik een wedstrijd dossier aanneem en probeer een visie te ontwikkelen die parallel loopt met de vraag van de klant. Daarnaast ook wanneer ik hem tracht uit te dagen om het project naar een hoger of breder niveau te trekken, dan neem ik een risico.  Ik laat mijn team werken aan een andere visie, dus het moet werken. Als ik het verpest, is het mijn verantwoordelijkheid.

Wat de opofferingen betreft. Partner zijn vergt een enorme persoonlijke en professionele investering. Het is waar dat ik nooit om 16 uur thuis ben.  Ik heb het geluk dat ik met mijn partner een stabiele en gelukkige gezinsstructuur heb opgebouwd. We hebben thuis een evenwicht gevonden, en ik probeer daar op te letten.  Er zijn zeker periodes met een hoge druk en veel stress, met daarenboven ook een financieel risico. Maar het zien van de tevredenheid van mijn team en mijn klanten maken deze momenten het waard.

Wat voor manager bent u ?

Ik probeer mensen te motiveren door humor en plezier. De dag dat ik stop met lachen en plezier hebben, dan is het gedaan voor mij. Mensen moeten zich amuseren en energie halen uit wat ze doen!

Ik vertrouw veel op mensen en delegeer zoveel mogelijk dingen terwijl ik probeer de juiste informatie op het juiste moment te geven. Dit doe ik door een kleine reflectie te maken die het project beter zal maken. Ik vertrouw hen en gebruik ook humor.

Wat zijn de waarden die u in uw dagelijks leven drijven ?

De drie belangrijkste waarden voor mij zijn co-creatie, medeverantwoordelijkheid en ontplooiing. Dit zijn waarden die mij nauw aan het hart liggen omdat ze over mensen gaan, over het team, over de werking van de groep en ze zijn essentieel voor de ontwikkeling van het bedrijf.

Wat vind je het leukst aan je baan ?

Architectuur is een fantastisch beroep omdat het de mogelijkheid biedt zeer gevarieerde dagen te hebben en in de loop van een week honderden mensen te ontmoeten: ’s ochtends gaan we naar de werf waar we multidisciplinaire teams ontmoeten, ’s middags hebben we vergaderingen met het management en klanten van kleine KMO’s, overheidsdiensten, maar ook grotere bedrijven. We zetten een stap in hun leefwereld en we laten zien hoe die eruit zou kunnen zien vertaald in hun gebouwde omgeving.

Waar bent u het meest trots op in uw carrière ?

Wat mij trots maakt, is dat ik erin geslaagd ben een team dat van 10 naar 25 mensen uit te bouwen en te stabiliseren. Het is een compleet team waar we elkaar goed kennen. Het gevoel hebben dat de mensen tevreden zijn, dat ze zich betrokken voelen en dat alles wat we doen – met Mathieu en Quentin – zin heeft, maakt me trots.

Wat vind je het minst leuk aan je job ?

De tijd die je hebt om dingen te doen. Het is de snelheid waarmee je moet werken, de permanente hoogdringendheid. Tijdsbeheer is iets heel moeilijk omdat een architectuurproject steeds evolueert. Het wordt herwerkt en dat is soms moeilijk om duidelijk te maken aan klanten. In het algemeen, wanneer zij ons bellen, is het al bijna te laat voor de oplevering van hun gebouw. En dat is moeilijk.

Hoe ziet u uw baan en de sector evolueren ?

Er zijn heel wat specialismen in opkomst die zich rond de architectuur- en de bouwsector ontwikkelen. Er ontwikkelen zich voortdurend nieuwe beroepen/deskundigen/specialisten, die ons vak aantasten, en daar moeten wij mee omgaan. Wij hebben in België het geluk te worden beschermd door een wet die ons een centrale rol in het project geeft. Onze huidige moeilijkheid is om deze plek te behouden. Wij moeten al deze spelers (PEB, BIM, coördinator, ingenieur, enz.) er voortdurend aan herinneren dat architectuur en het welzijn van de eindgebruikers primordiaal zijn tov. hun specifieke expertises.

Dan is er het begrip tijd, dat drastisch verkort is.  Vroeger duurde het een jaar om een vergunning in te dienen. Vandaag zijn we gelukkig als het op 6 maanden beklonken is. Wij hebben veel klanten uit het buitenland die hun manier van doen en werken invoeren. Wij moeten een zekere weerstand bieden om onze rol en plaats in de sector te bewaken.  Maar het is niet makkelijk. De moeilijkheid ligt in het “nee” kunnen zeggen. Zonder te liegen of dromen te verkopen, doen we soms het onmogelijke om aan de vraag te voldoen. Er wordt verwacht dat we snel handelen, maar als de kwaliteit niet goed is krijgen wij de schuld.

Een laatste punt zou zijn om te werken aan de manier waarop mensen het beroep van architect zien…

Hoe komt het volgens u dat de mensen zo weinig aandacht hebben voor het beroep van architect ? Hoe komt het dat hun arbeidsomstandigheden zo weinig gewaardeerd worden ondanks alle verantwoordelijkheden die zij op zich nemen ?

Ik denk dat het in de eerste plaats de schuld van de architecten is. We moeten dit beseffen en beginnen onszelf te respecteren.

Sommige stagiaires beginnen bij 12€/uur. Dit is schandalig en ontoereikend voor de vele verantwoordelijkheden die zij hebben, de jaren studie die zij hebben verricht en de inzet die zij voor hun projecten tonen. In de hoofden van de mensen om ons heen kunnen wij niet op onze ware waarde worden geschat als wij niet een minimum aan erkenning hebben voor deze jonge mensen die in het vak beginnen: zij worden zeer weinig betaald en laten dit toe. Ik denk dat we moeten beginnen met het erkennen van de waarde van ons beroep en dat van de afgestudeerden die starten in het vak.

Denkt u dat architecten gevormd worden door hun opleiding ?

Als ik kijk naar het werktempo dat ons toen werd opgelegd, denk ik dat ergens wel. Ons werd geleerd dat we dag en nacht aan onze projecten moesten werken. Ik hield van mijn studies, maar we werkten als gekken. Ons is nooit verteld dat we een belangrijke taak hadden en we zijn nog opgeleid om die erkenning ook op te eisen.

Architecten zijn kunstenaars. We willen dat ons project goed is. We stoppen niet onderweg en zeggen “Ik word niet meer betaald, dus ik werk er niet meer aan”. Nee. We willen het tot het einde volhouden en we doen alles om trots te zijn op het resultaat. We hebben een beeld voor ogen en dat willen we bereiken.

Het is niet zoals de ingenieurs die meer Cartesiaans en beter georganiseerd zijn dan wij. Ze worden gerespecteerd en iedereen weet dat je een ingenieur het niet nog eens laat doen zonder extra kosten. Maar een architect, daarentegen, kun je het zo vaak laten doen als je wilt. Het is alleen een kwestie van een lijn verplaatsen… zeggen ze dan.  Wij laten ons soms misbruiken omdat wij overtuigd zijn van het resultaat en wij willen bewijzen dat wij gelijk hadden.

Als u één advies mocht geven aan jonge mensen die in dit beroep beginnen, wat zou dat dan zijn ?

Kies heel bewust de werkplek en het bureau waar je gaat werken. Je moet een bureau kiezen waar je goed omkaderd wordt en ze je de mogelijkheid geven om te groeien. Zoals de ABR die ik 15 jaar geleden ontmoette. Het vertrouwen dat zij mij gaven en  de begeleiding hebben mij in staat gesteld te groeien als architect. Dit is essentieel. Een grote naam in de architectuur staat goed op een CV, maar als je de hele dag alleen maar repetitief tekenwerk moet doen, is het niet meer dan een naam op een CV…

Ik zou hen ook aanraden om  zaken in vraag te durven stellen met respect : de job, de activiteiten, de procedures binnen het kantoor… Wees niet bang om klanten, partners, collega’s door elkaar te schudden… Om hen vooruit te helpen.

Als zij op een dag hun eigen bureau willen uitbouwen, moeten zij ideeën hebben, zich daaraan vasthouden, weten hoe te luisteren en een drijvende kracht zijn in hun beslissingen en gedachten. Dit zal een grote investering van tijd en energie vergen.

Wat is op dit moment de grootste uitdaging voor ABR ?

ABR is voortdurend in ontwikkeling en aan verandering onderhevig. We praten al jaren over duurzame ontwikkeling, maar we zijn er nu pas echt mee bezig : mensen veranderen hun manier van eten, kopen, reizen… ABR moet ook deel uitmaken van deze dynamiek. Wij willen erkend worden als de drijvende kracht achter deze verandering. We zijn er nog niet. De grootste uitdaging voor ABR is dan ook om de theorie en ideologie om te zetten in de praktijk. Het is onze verantwoordelijkheid om die extra dimensie in het kantoor te brengen en ons team in die richting te sturen. Het gaat verder dan alleen plezier hebben in het samenwerken.